Sakin Mim (Cezimli Mim)’in Kuralları

Cezimli Mîm’den sonra gelebilecek 28 Kur’ân harfini, ilgili kuralları ile birlikte şu şekilde gruplandırabiliriz:

  1. Dudak İhfâsı (Cezimli Mîm’den sonra ب gelirse)
  2. İdgam Misleyn Me‘algunne (Cezimli Mîm’den sonra, harelkeli م gelirse)
  3. Dudak İzharı (Cezimli Mîm’den sonra, geriye kalan 26 harften biri gelirse)

Şimdi sırasıyla tariflerini ve uygulanışlarını görelim:

1- Dudak İhfâsı(إِخْفاَءُ الشَّفَوِىُّ)

Sözlük manası:Dudak harfinin gizlenmesidir.

Tarifi:Cezimli Mîm’den sonra (ب) harfi geldiğinde,   Mîm’in gunneli bir şekilde gizlenerek okunmasına Dudak İhfâsı denir.

Mîm, bir dudak harfi olduğundan ve dolayısı ile ihfası da dudakta yapıldığından bu isim verilmiştir.

Uygulanışı: İklâbtaki uygulama ile aynıdır. Yani iki dudak biri birine fazla bastırılmadan hafifçe değdirilir.

İki harekelik bir gunne süresinde tutulduktan sonra ( ب ) harfi vurgulu bir şekilde çıkarılır.

İklâb konusunu incelerken, ( ب ) harfinden önce gelen Cezimli Nûn ve Tenvin’in, Cezimli Mîm’e ( مْ ) çevrildiğini ve İhfâ ile okunduğunu görmüştük. Burada ise Mîm’in kendisi bulunduğundan, çevirmeye gerek kalmadan, doğrudan İhfâsı yapılır.

Cezimli Mîm’den sonra ( ب ) harfinin gelmesi Kur’an’da sadece iki kelime arasında görülür.

Dudak İhfâsına örnekler

 

يُرْضُونَكُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ

 

أَمْ بِظَاهِرٍ

 

تَرْمِيهِمْ بِحِجَارَةٍ

 

أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ

 

عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ

 

وَهُمْ بِرَبِّهِمْ

 

2- İdgam Misleyn Me‘algunne(إِدْغَامُ مِثْلَيْنِ مَعَ الْغُنَّةِ)

Sözlük manası: “Aynı iki harfin gunneli olarak biri birine katılmasıdır.

Tarifi: Cezimli Mîm’den ( مْ ) sonra, harekeli Mîm ( مَِ ُ ) harfi gelirse İdgam Misleyn Me‘algunne olur.

Uygulanışı: Cezimli Mîm,  harekeli Mîm’e katılarak şeddeli bir tek Mîm okunur. Bu durumda da Gunne ile okumak gereklidir. Kur’an’da sadece iki kelime arasında olur.

İdgam Misleyn Me‘algunne Örnekleri

 

أَنَّهُمْ مُلاَقُوا

 

أَنْفُسِهِمْ مِنْ

 

كَمْ مِنْ فِئَةٍ

 

لَهُمْ مَا يَشَاؤُنَ

 

وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ

 

أَمْ مَنْ أَسَّسَ


3- Dudak İzharı
(الشَّفَوِىُّ إِظْهَارُ)

Sözlük manası:Dudak harfinin belirgin bir şekilde okunmasıdır.

Tarifi: Cezimli Mîm’den sonra, ( ب ) ve ( م ) dışında, diğer harflerden herhangi birinin gelmesiyle Dudak İzharı olur.

Uygulanışı: Cezimli Nûn’un izharı gibidir.  Mîm sesi net bir şekilde çıkarılır. Mîm’de tutma ve bekleme yapılmaz.

Cezimli Mîm’den sonra gelen harf (ف) veya (و) ise Mîm’in izharı daha itinalı yapılır. Çünkü bu harflerde Mîm gibi dudaktan çıktığı için biri birine karışma, idgam riski vardır.

Mîm, dudak harfi olduğu için ve dolayısı ileİzhardudakta yapıldığından “Dudak İzharı”ismi verilmiştir.

İki kelime arasında olduğu gibi, bir kelime içinde de “Dudak İzharı”olabilir

Dudak İzharı Örnekleri

 

أَمْثَالُكُمْ

 

أَنْعَمْتَ

 

عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ

 

عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ

 

لَكُمْ فِيهَا

 

أَكْثَرَهُمْ شَاكِرِينَ

Dudak ihfası ve İdgam Misleyn Me‘algunne’nin tutma miktarı yaklaşık 3 harekedir.

Youtube kanalımıza göz atabilirsiniz..